Afereza lecznicza i jej szeroki zakres zastosowań
Afereza lecznicza przynosi korzyści w różnych schorzeniach, w tym w zaburzeniach metabolicznych lub chorobach autoimmunologicznych, gdy standardowe leczenie nie prowadzi do uzyskania oczekiwanych rezultatów. Obszar możliwych zastosowań obejmuje wskazania związane z różnymi specjalnościami medycznymi.
Wskazania kliniczne związane z nefrologią
Firma Fresenius Medical Care, która dostarcza produkty do dializy, jest znana jako firma specjalizujące się w opiece nad pacjentami z przewlekłą chorobą nerek. Ponadto firma Fresenius Medical Care zapewnia specjalistyczną wiedzę w zakresie aferezy leczniczej oraz produktów wymaganych do prowadzenia takiej terapii.
Głównym celem stosowania aferezy leczniczej są programy desensytyzacji w przypadku przeszczepów narządów litych i leczenia chorób autoimmunologicznych.
Ostre lub przewlekłe odrzucenie przeszczepu po transplantacji, w którym pośredniczą przeciwciała, może prowadzić do utraty narządu. W wielu przypadkach, gdy podawanie leków przy takich reakcjach odrzucenia nie przynosi wystarczającej odpowiedzi, można je szybko i skutecznie przerwać, stosując w ramach aferezy procedurę, taką jak terapeutyczna wymiana osocza lub immunoadsorpcja1. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem odrzucenia przeszczepu sprawdzoną i uznaną metodą jest profilaktyczne usuwanie przeciwciał przeciwko antygenom zgodności tkankowej lub antygenom grup krwi za pomocą immunoadsorpcji2–5.
Wskazania do stosowania aferezy leczniczej (w oparciu o decyzję dotyczącą indywidualnego przypadku):25,26
- Zapalenie nerek związane z infekcjami lub zaburzeniami układowymi
- Pierwotna lub idiopatyczna nefropatia błoniasta6
- Szybko postępujące kłębuszkowe zapalenie nerek (RPGN)7
- Zespół Goodpasture’a7
- Nawracające ogniskowe segmentowe stwardnienie kłębuszków nerkowych (FSGS)8‑10
GLOBAFFIN
Skuteczna immunoadsorpcja o szerokim spektrum działania
Wskazania medyczne związane z dermatologią
U pacjentów z autoimmunologicznymi chorobami pęcherzowymi autoprzeciwciała omyłkowo atakują białka, które są niezbędne do wzajemnego przylegania warstw tkanki skórnej, powodując zmiany pęcherzowe głównie na skórze i błonach śluzowych. W niektórych ciężkich przypadkach standardowe leczenie okazywało się niewystarczające i mogło być wspomagane przez zastosowanie immunoadsorpcji.11
Pęcherzyca zwykła to pęcherzowa choroba skóry, w której pośredniczą autoprzeciwciała IgG. Chorobę ze wskazań można dobrze leczyć za pomocą technik immunoadsorpcji, niemniej jednak decyzje należy podejmować w zależności od indywidualnego przypadku11,12,25. Pacjenci oporni na leczenie to w większości osoby słabo reagujące na istniejące leki immunosupresyjne. Z drugiej strony immunoadsorpcja to uznany i skuteczny sposób leczenia, w którym autoprzeciwciała są odfiltrowywane z krwiobiegu w ciągu kilku dni i następuje wyraźnie przyspieszony proces gojenia. Znalazło to również potwierdzenie w kilku badaniach13,14.
Oprócz pęcherzycy zwykłej aferezę leczniczą można potencjalnie stosować w chorobach, takich jak:13–15
- Pęcherzyca liściasta
- Pemfigoid pęcherzowy
- Pemfigoid ciężarnych
- Nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka
GLOBAFFIN
Skuteczna immunoadsorpcja o szerokim spektrum działania
Wskazanie kliniczne związane z neurologią
Wielu ważnym chorobom neurologicznym towarzyszą zaburzenia o charakterze autoimmunologicznym, co sprawia, że czasami trudno jest je leczyć wyłącznie konwencjonalnymi metodami.
Afereza lecznicza okazała się cenną i ważną metodą terapeutyczną w niektórych chorobach neurologicznych o podłożu autoimmunologicznym. Dotyczy to chorób obwodowego układu nerwowego, takich jak zespół Guillaina-Barrégo i miastenia, a także chorób ośrodkowego układu nerwowego, takich jak niektóre autoimmunologiczne zapalenia mózgu i ostre nawroty stwardnienia rozsianego16–19. Ponadto pierwsze badanie wskazuje, że stosowanie immunoadsorpcji może prowadzić do uzyskania obiecujących wyników u pacjentów z demencją, u których wykryto pewne powiązane z powikłaniami naczyniowymi autoprzeciwciała o właściwościach agonistycznych20.
Aby obniżyć występujące w osoczu wysokie poziomy immunoglobulin typu G (IgG), odgrywających główną rolę w wielu chorobach neurologicznych, pacjenci mogą być leczeni albo za pomocą technik immunoadsorpcji, które selektywnie redukują IgG, albo poprzez wymianę osocza, która jest raczej metodą nieselektywną.
Stosowanie terapeutycznej wymiany osocza lub immunoadsorpcji do usuwania przeciwciał można rozważyć w przypadku interwencji w stanach nagłego zaostrzenia chorób autoimmunologicznych oraz u pacjentów, którzy nie reagują lub reagują słabo na leczenie immunosupresyjne19,21.
Oprócz wymienionych wskazań afereza lecznicza może być również stosowana w chorobach, takich jak:
- Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna (CIDP)22,23,25
- Zespół Lamberta-Eatona24,25
GLOBAFFIN
Skuteczna immunoadsorpcja o szerokim spektrum działania
Wskazania kliniczne związane z układem sercowo-naczyniowym
W dziedzinie kardiologii techniki aferezy leczniczej można stosować z ważnych wskazań medycznych. Największe doświadczenie zdobyto, stosując aferezę lipoprotein25.
Celem aferezy lipoprotein jest zmniejszenie stężenia aterogennego cholesterolu o niskiej gęstości (LDL-c) i lipoproteiny a (Lp(a)) w celu zapobiegania postępowi zmian miażdżycowych. Afereza lipoprotein jest uznanym rozwiązaniem terapeutycznym dla pacjentów z ciężką hipercholesterolemią i izolowanym bardzo dużym poziomem Lp(a), gdy dieta i leczenie farmakologiczne nie są wystarczające do osiągnięcia oczekiwanego obniżenia stężenia LDL-c i Lp(a)27,28.
Reofereza jest stosowana w celu zmniejszenia lepkości krwi i poprawy mikroperfuzji poprzez filtrację z osocza istotnych dla właściwości reologicznych krwi makrocząsteczek (takich jak fibrynogen, alfa-2-makroglobulina, czynnik von-Willebranda, cząsteczki LDL-c i immunoglobuliny IgM)25,29.
Jak wskazują wstępne doniesienia, reoferezę można uznać za obiecującą metodę leczenia pacjentów z niegojącymi się, wrzodziejącymi ranami spowodowanymi chorobą naczyń obwodowych (ang. peripheral vascular disease, PVD) lub cukrzycą po niepowodzeniu stosowania standardowej terapii (dane dostępne tylko z opisów przypadków i małych serii)25,30–32.
U pacjentów z kardiomiopatią rozstrzeniową wywołaną przez autoprzeciwciała, przeprowadzenie pięciu sesji immunoadsorpcji w kolejnych dniach może prowadzić do długotrwałej poprawy parametrów klinicznych i czynności mięśnia sercowego33–35.
Adsorbery DALI
Częściowo selektywne i skuteczne adsorbery lipoprotein
MONET Plasma Fractionator
Filtr do efektywnej redukcji składników osocza o dużej masie cząsteczkowej
Informacje medyczne
1 Böhmig GA et al. Am J Transplant 2007; 7:117-121
2 Schwaiger E et al. Nephrol Dial Transplant 2016; 31(8):1342-1351
3 Morath C et al. Transpl Int 2012; 25(5):506-517
4 Bartel G et al. Am J Transplant 2010; 10(9):2033-2042
5 Thölking G et al. PLoS One 2015; 10(6):e0131465
6 Hamilton P et al. J Clin Apher 2022; 37:40-53
7 Biesenbach P et al. PLoS One 2014; 9(7):e103568
8 Dantal J et al. N Engl J Med 1994; 330(1):7-14
9 Moriconi L et al. Ren Fail 2001; 23(3-4):533-541
10 Meyer TN et al. Transpl Int 2007; 20(12):1066-1071
11 Eming R et al. Dermatology 2006; 212(2):177-187
12 Hübner F et al. J Dtsch Dermatol Ges 2018; 16(9):1109-1118
13 Meyersburg D et al. Ther Apher Dial 2012; 16(4):311-320
14 Eming R et al. Autoimmunity 2006; 39(7):609-616
15 Kridin K et al. Dermatol Clin 2019; 37:215–228
16 Seta T et al. Clin Neurol Neurosurg 2005; 107:491-496
17 Benny WB et al. Transfusion 1999; 39:682-687
18 Dogan Onugoren M et al. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm 2016; 26; 3(2):e207
19 Dorst J et al. EClinicalMedicine 2019; 16:98-106
20 Hempel P et al. Ther Apher Dial 2016; 20(5):523-529
21 Dorst J et al. J Mult Scler (Foster City) 2016; 3:178
22 Dorst J et al. J Neurol 2018; 265:2906-2915
23 Rech J et al. Ther Apher Dial. 2008;12(3):205-208
24 Baggi F et al. J Neuroimmunol. 2008;201-202:104-110
25 Padmanabhan A et al. J Clin Apher 2019; 34:171-354
26 Chen YY et al. Ren Fail 2022; 44:842-857
27 Richtlinie Methoden vertragsärztliche Versorgung; BAnz AT 30.03.2021 B4
28 Heigl F et al. Atheroscler Suppl 2019;40:23-29
29 Kosmadakis G Int J Artif Organs 2022;45(5):445-454
30 Mehdi et al. Nephrol Dial Transplant 2019;34(S1):i234– i235
31 Pithova et al. Plakat prezentowany na kongresie DFSG; 8–10 września 2017 r.; Porto, Portugalia
32 Soltész et al. Orv Hetil 2021;162(10):375–382
33 Weinmann K et al. Biomolecules. 2018; 8(4):133
34 Staudt et al. Clin Pharmacol Ther. 2010; 87(4):452-458
35 Dandel M et al. Eur J Heart Fail. 2012; 14(12):1374-1388